O río Quintáns é o máis caudaloso do val de Nebra, do que antigamente os labradores "aproveitábanse" de el, para poder agoalas súas leiras, principalmente para o millo. Labor que se facía en varias quendas, a primeira baixo un regulamento denominado "porroteo" ao que segundo o tamaño da leira correspondíalle X tempo, que nunha quenda tocáballes de noite, tendo que valerse de farois, e outra de día.
Se algunha leira precisaba fora de este regulamento máis auga, neste caso prevalecía a pillaría, por iso este sistema recibía o nome de "auga de pillota".
Cando se sementaba o "millo restrebo" labor que se facía nas leiras dedicadas con antelación ao trigo, centeo ou avea, para que puidese nacer máis ra´pido porque xa se facía entrado o verán, abríanse uns regos na leira e facíase correr por ele a auga e despois labrábase para sementalo millo. Este sistema de regar denominábase "agoar as pallas".
Outro sistema de regadío, era o das brañas, aquí tamén usábase moito a pillaría, xa que os máis trasnoitadores ou madrugadores, podían desviala auga cara á súa propiedade, para poder aproveitar máis horas de auga. Por iso era moi habitual "espiarse" entre eles, e unha vez que alguén facía esta manobra, unha vez que se marchaba, ía o outro e desviáballa para a súa propiedade, polo que algunhas brañas apenas recibían un mínimo de auga, o que motivou que en máis dalgunha ocasión houbese "sachasos" polo medio.
E como colofón a ese aproveitamento están os muíños, outrora en pleno funcionamento e agora en desuso, abandonados e moitos a punto de perderse para sempre. En Nebra calculo que habería como mínimo un cento de eles, e é unha pena que aínda que non teñan un uso, ningún goberno local se implicase en facer rodeiros para darlle valor ao que denomino a arquitectura da auga (muíños, pasais, fontes), limpando os camiños que non levan a eles. Logo co paso da xente por eles como pasaba antes, xa se impedía que pechasen.
Isto non é unha utopía, porque cando de rapaz ía á Graña, os camiños por onde pasaba, xamais se pechaban. Anos despois intenteino e tiven que dar volta.
Ante o dilema de pasear pola estrada co ruído dos coches, no meu caso prefiro mil veces recorrer estas sendas hoxe desaproveitadas.
Se algunha leira precisaba fora de este regulamento máis auga, neste caso prevalecía a pillaría, por iso este sistema recibía o nome de "auga de pillota".
Cando se sementaba o "millo restrebo" labor que se facía nas leiras dedicadas con antelación ao trigo, centeo ou avea, para que puidese nacer máis ra´pido porque xa se facía entrado o verán, abríanse uns regos na leira e facíase correr por ele a auga e despois labrábase para sementalo millo. Este sistema de regar denominábase "agoar as pallas".
Outro sistema de regadío, era o das brañas, aquí tamén usábase moito a pillaría, xa que os máis trasnoitadores ou madrugadores, podían desviala auga cara á súa propiedade, para poder aproveitar máis horas de auga. Por iso era moi habitual "espiarse" entre eles, e unha vez que alguén facía esta manobra, unha vez que se marchaba, ía o outro e desviáballa para a súa propiedade, polo que algunhas brañas apenas recibían un mínimo de auga, o que motivou que en máis dalgunha ocasión houbese "sachasos" polo medio.
E como colofón a ese aproveitamento están os muíños, outrora en pleno funcionamento e agora en desuso, abandonados e moitos a punto de perderse para sempre. En Nebra calculo que habería como mínimo un cento de eles, e é unha pena que aínda que non teñan un uso, ningún goberno local se implicase en facer rodeiros para darlle valor ao que denomino a arquitectura da auga (muíños, pasais, fontes), limpando os camiños que non levan a eles. Logo co paso da xente por eles como pasaba antes, xa se impedía que pechasen.
Isto non é unha utopía, porque cando de rapaz ía á Graña, os camiños por onde pasaba, xamais se pechaban. Anos despois intenteino e tiven que dar volta.
Ante o dilema de pasear pola estrada co ruído dos coches, no meu caso prefiro mil veces recorrer estas sendas hoxe desaproveitadas.
Fotos e vídeos captados o xoves día 14
Ningún comentario:
Publicar un comentario
Os comentarios son libres, só pido sentido.