mércores, 2 de maio de 2012

A festa dos maios


Maios elaborados por AFUNE de Nebra (Ano 2008)
Tódolos pobos sentiron ao longo da súa historia unha gran admiración polo renacer cíclico do mundo vexetal, así como polo final do inverno e o comezo do verán, do bo tempo, de cando frutifican a maioría das plantas. Neste aspecto, como noutros moitos, Galiza non foi un caso illado; até finais do século pasado, en moitas das súas comarcas celébranse -de diferente forma, pero coincidindo no fundamental-, unha serie de manifestacións folclóricas, agrarias e lúdicas, co único fin de festexar tan importante efemérides anual.

E unha delas, quizais a máis fermosa, pois conta como principais protagonistas aos nenos e ás flores, da que falaremos seguidamente, aínda que antes faremos un pequeno resumo de todas elas, tanto das que aínda se fan, como daquelas que xa non son máis que un vago recordo para os que entramos no medio século.

I. ORIXE

Todas estas manifestacións pertencen ao denominado "Ciclo de Maio", tempo comprendido entre mediados de abril e mediados de maio, aínda que algúns autores son partidarios de alargalo até o 24 de xuño, festividade de San Xoán (solsticio de verán), quedando desta forma no mesmo ciclo unha serie de festas e ritos encamiñados a conseguir abundante colleita, a celebrar o final do inverno ou a festexar a aparición dos primeiros froitos.

No que se refire á súa antigüidade, hai opinións para todos os gustos, aínda que na súa maioría coincidan en que o seu punto de partida hai que situalo na Prehistoria; no Paleolítico -os menos-, ou no Neolítico -os máis-. Tampouco faltan aqueles que son partidarios dunha procedencia clásica, do mundo greco-romano; en particular dos cultos dedicados a Deméter, Ceres (19 de abril), Pales (21), Robigo (25), Flora (do 28 ao 3 de maio), Maia (1º de maio), etc. Nin os que lle busquen unha posible orixe celta, como o prehistoriador Florentino López Guevillas e o etnógrafo Vicente Risco.

Aínda que, en realidade, estes ritos e cerimonias non son máis que restos de antigos cultos agrarios ou de fecundidade, de procedencia moi diversa e de épocas que puidesen abarcar desde o Paleolítico até a Idade Media. Tampouco, por suposto, trátase de manifestacións exclusivas da Galiza, nin moito menos, pois localízanse noutras moitas comunidades, variando tan só o día ou algúns elementos, pero conservando sempre o esencial que é, o propiciar unha abundante colleita e festexar o comezo do bo tempo.

II ANATEMATIZACIÓNS E PROHIBICIÓNS

Un feito importante que nos demostra a gran antigüidade dalgunhas destas manifestacións, é que xa foron anatematizadas nos primeiros séculos do Cristianismo na península Ibérica. A primeira que se coñece procede do concilio de Iliberis ou Elvira (Selecta), reunido entre os anos 300 e 306.

Nel condenouse a todos aqueles fieis que a finais de abril pedisen aos sacerdotes oracións, bendicións ou outras cerimonias, co fin de afastar dos sementados ás tormentas de saraiba e aos raios e, en xeral, a todo perigo que puidese axexarlles.

Xa na Gallaecia contase coas prohibicións do concilio de Braga do ano 570, ou da obra de San Martíño Dumiense o Bracarense (s. VI), en particular o seu De correctione rusticorum. Un Concilio de Lugo celebrado no século VIII prohibiu todo tipo de ritos idolátricos, por consideralos contrarios ao Cristianismo.

Pero, á súa vez, a Igrexa tratou de adaptar ou asimilar algunhas destas manifestacións, impregnándoas de espírito cristián, de forma que as xentes chegasen a esquecer o seu primitivo significado. Dous claros exemplos poden ser o dedicar maio -mes das flores- á Virxe María, e o día 3 á festividade da Invención da Santa Cruz.

En España, por tan só mencionar algunhas, temos que no século XVIII o cabildo compostelán prohibiu entrar na catedral ás maias e aos diaños, pola indecencia das súas danzas e trasnadas. En 1769, o conde de Aranda tentou acabar con este costume: exterminar o rústico abuso das que con nome de maias ponse nas rúas causando irrisión e amolo ás xentes. E poucos anos despois os reis Carlos III e Carlos IV. O primeiro ordenaba en 1785 que ningunha persoa sexa do estado que fose, se presente e vista de Maia, nin ande con pratos pedindo, nin os pais nin outras persoas permitan aos seus fillos que usen de tales traxes, e que tampouco formen altares nas rúas, portais nin outros sitios profanos, pois con semellante pretexto moléstase ás xentes con petitorias ou demandas...

Aínda que estas prohibicións e condenas non foron óbice para que os nosos clásicos casteláns do Século de Ouro non fixesen na súa maioría alusións a este costume, en particular Lope de Vega; ou para que non participasen facendo de maias persoas vinculadas ao palacio real: nun asento de 1622 asinado pola costureira da raíña Isabel de Borbón, esposa de Felipe IV, consta que Por un mantón de tisú de ouro e garda infante de Florencia recamado, compolo para a dama Arnedo e Santa Lanuce que fixeron de Maias reais no palacio o Maio deste ano, cento dous.

A maioría das prohibicións que se mencionan, corresponden ás maias, é dicir, nenas adornadas con flores que se colocaban xunto aos altares ou pedían pola rúa, en particular, diñeiro e lambetadas, en nome da Santa Cruz. En Galicia, tamén existiu este ancestral costume.

III. MANIFESTACIÓNS POPULARES

Segundo os seus fins, pódense dividir en:

-Agrarias, na súa maioría feitas por persoas maiores, aínda que tamén podían intervir nenos. Con elas tentábase conseguir boa colleita, afastar os perigos dos animais e dos campos, etc.

-Festivas ou lúdicas: propias de nenos e novos. O seu fin era festexar a chegada do bo tempo, así como a floración e frutificación do mundo vexetal.

Entre as primeiras, destacan:

Alumear o pan.

Tan só realizábase nas terras costeiras do Noroeste de Galicia (rías de Arousa, Noia e Muros, etc). Aínda que había varios ritos, o que se pretendía era conseguir por medio do poder profiláctico do lume abundantes colleitas, afastando para iso dos sementados todo tipo de inimigos, tanto meteorolóxicos, como debidos a persoas ou a animais. Celebrábase a última noite de abril -de gran tradición de bruxería, pois tratábase da "noite de Walpurgis"-. En síntese, podía ser de dúas formas:

-Acender unha gran cacharela nun outeiro con boa visibilidade sobre os sementados. Dando voltas ao seu ao redor cantaban unha e outra vez unha serie de cancións alusivas aos froitos e ao desexo de que, afastados deles os perigos, a colleita futura -tanto para as persoas como para os animais- fose abundante.

-Percorrer os campos sementados bendicíndoos con fachos (pequenos feixes de palla de centeo ou trigo) ardendo, repetindo as mesmas cancións que no caso anterior.

A gran diferenza que existía entre as dúas, estribaba en que mentres que a primeira era comunitaria, a segunda podíase facer individualmente.

Xa se acabou o mes de Abril
e principia o mes de Maio;
cando as nenas fermosas
collen flores para o ano.

Onte despediuse
o ditoso mes de Abril
dicindo que o seu primo Maio,
botaría flores mil

Xa chegou devandito mes,
que os nenos esperaban;
para cantar ás portas,
aos que os maios daban.

Se as señoras soubesen,
que grandes glorias lle espera;
flores de Maio cóbrelles,
na súa fronte e cabeleira.

O entusiasmo é moito,
este mes saír ao campo,
pois as sombras das árbores,
o Reiseñor e mais paxaros,
fannos cantar o Maio,

Estes pobres mariñeiros,
como ven tanta beleza;
saen coa Fragata a terra
Por se lle dan unha peseta.

Bendicir os campos

Como a anterior, tamén estaba destinada a conseguir boa colleita. É de supor que se tratase dun rito cristián ou cristianizado desde moi antigo. Aínda que había varios días en que se podía coller auga bendita ou dunha fonte de recoñecidas propiedades, o preferido era o 29 de abril, festividade de San Pedro Mártir. Con ela mollábanse os sementados, ao mesmo tempo que se dicían oracións ou esconxuros.

Por ramos ou enramadas

Sen dúbida, era a máis sinxela de todas e, curiosamente, a única que aínda está moi viva entre as nosas xentes. É moi corrente ver ramas de xesta marela ou branca, nos apeiros de labranza, cornos do gando vacún, cortellos, casas, etc., e ultimamente nos automóbiles, o día primeiro de maio.

Esta manifestación recobrou nos últimos anos gran esplendor, debido, sen dúbida, a que se trata dun motivo ornamental moi alegre, aínda que na súa orixe non fose máis que para afastar os perigos do obxecto onde estivese colgada. Pode tratarse de restos de antigos cultos dendrolátricos, xa denunciados no século VI por San Martín Dumiense o Bracarense na súa obra De Correctione rusticorum, e no concilio de Braga, do 570.

Entre as segundas, destacan:

Ramos de flores

Como noutras rexións, por exemplo en Centro Europa, nalgunhas poboacións galegas había o costume de que os nenos no canto do clásico maio, levasen nas mans feixes de flores que, nalgúns casos, entregaban en pago do diñeiro ou lambetadas que se lles deu. Entre outras, facían isto en Riós (Ourense), Queiroga (Lugo) e Cambados (Pontevedra).

Arcos de flores

Adoitaban ser de ramas ou árbores novas, e sempre estaban adornados con flores ou cintas de cores. O normal era que se fixesen co fin de que por baixo pasase algunha procesión (neste aspecto sobresaen os do Corpus Christi) ou, simplemente, como ocupación propia dos nenos durante estes días. Sen dúbida, aínda que se coñecen varios casos, destaca o de Tiobre (Betanzos, A Coruña): con varas de salgueiro e vimbio, os nenos facían un arco non moi grande que adornaban con flores e, sobre todo, cintas de cores. Por baixo del tiña que pasar unha nena ou neno moi novo (dun catro anos). Mentres o grupo entoaba cancións alegóricas ao inverno, o neno pasaba cos ollos pechados, pero no momento en que empezaban con outras relacionadas coa chegada da primavera e do bo tempo, regresaba e volvía pasar, pero agora cos ollos abertos. Neste curioso rito tentouse ver unha representación da resurrección do mundo vexetal na primavera, tras o soño invernal.

Cruces de flores

Nalgunhas poboacións tamén recibían a denominación de maios, participando como tales nos concursos e festas. Foron famosas as de Ourense, A Coruña, Pontevedra, Vilagarcía de Arousa, Noia, Ferrol, Tui, Betanzos...

Chegou a existir unha certa especialización, sendo estas propias de nenas -as mallas ou raíñas de maio-, mentres que os maios o eran de homes. Ademais tamén se diferenciaban -no que a Galiza se refire- nas coplas, pois na súa maioría estaban en castelán e o seu contido era sempre relixioso:

Principiamos a cantar
o día de Santa Cruz,
principiamos a cantar
Doce Nome de Xesús.
(Pontevedra)

A árbore de maio

Se consultamos os magníficos estudos de Angel González Palencia e Eugenio Mele (A maia, notas para o seu estudo), ou o de Julio Caro Baroja (A estación de amor. Festas populares de maio a San Juan), entre outros, podese comprobar a importancia que tivo a árbore de maio estes días, así como os seus posibles simbolismos.

En Galicia, en cambio, non se coñecen moitos casos, quizais debido a que se metamorfoseou de tal forma que acabou converténdose nesas figuras cónicas ou piramidais que saen en varias poboacións. Tan só se sabe de catro casos nos que a árbore é o principal protagonista: no pobo ourensán de Laza -moi coñecido pola súa gran riqueza etnográfica- os mozos "rouban" (hai que ter en conta que é un roubo, simbólico, pois os "ladróns" son coñecidos de todos os veciños) unha boa árbore que colocan na praza da Picota. O segundo caso ten lugar na tamén poboación ourensá de Entrimo: aquí, ademais da árbore, intervén un boneco denominado maio que colgan do primeiro. O terceiro era o de O Cruceiro de Róo (Serra de Outes, A Coruña) e, como os anteriores, os protagonistas eran os mozos da localidade: a árbore roubada era colocada nunha pequena praza, xunto ao que tamén poñían un bo ramo de flores, danzando posteriormente á súa ao redor, á vez que portaban arcos tamén adornados con flores e cintas. Por último, até non hai moitos anos, nalgúns pobos próximos a Santiago de Compostela, roubábase un bo piñeiro que era desposuído das súas follas substituíndollas por silvas secas e adornos. Seguidamente colocábano nun outeiro que tivese boa visibilidade e prendíanlle lume, á vez que todos os veciños cantaban cancións propiciatorias e danzaban ao seu ao redor.

IV. OS "MAIOS"

Trátase da manifestación máis vistosa de todas as que se celebran durante o "Ciclo de Maio".

Até non hai moitos anos había dous tipos moi diferentes de maios:

-Humanos: cando é unha nena ou un neno o que se disfraza de maio, cubrindo as súas roupas con follas, ramas e flores.

-Figurativos: cando o maio non é máis que unha figura feita con paus e recuberta con musgo, fiúncho, xesta, etc., e adornado con flores, laranxas, cascas de ovo, etc. Os tradicionais son sempre cónicos ou, xa menos, piramidais. A súa forma lembra a dunha árbore que, case seguro, foi a súa orixe.

Esta diferenza tamén se manifesta no contido das coplas, pois mentres que entre as dos primeiros abundan máis as poéticas, é dicir, as dedicadas a cantar as excelencias do bo tempo -que simbolizan coa chegada do mes de maio-; as dos segundos adoitan ser agresivas, moi críticas e, poucas veces, fan alusións ás flores e ao verán.

1. Maios humanos

Tamén se adoitan denominar do "Norte da Galiza", debido a que foi onde se facía este tipo de maio. Por desgraza para as xeracións actuais e futuras, deixaron de saír na súa maioría entre o último cuarto de século pasado e o primeiro do actual.

Aínda que non hai unha área ben delimitada, son característicos de gran parte das provincias da Coruña e Lugo, e aínda algo da de Ourense. En cambio, non hai rexistrado ningún caso na de Pontevedra.

Estes maios lembran, entre outros, aos que se facían por estas mesmas datas en varias poboacións inglesas e irlandesas (Jack in the Green) e austríacas (Woldmann).

É de supor que nun principio tivesen outros fins, ademais dos de ser anunciadores do final do inverno e da chegada do verán, e do renacer cíclico da vexetación. Tamén puidese ser que interviñesen neles persoas maiores. Pero no momento da súa desaparición -e desde séculos antes, por suposto-, non eran máis que xogos de nenos, movidos polo diñeiro e lambetadas (castañas, noces, avélas, etc.), que recibían do público polas súas actuacións.

Velaquí algúns dos máis importantes:

Santiago de Compostela: Xa se sabe que existían na Idade Media. Tan só vestíase de maio un neno de cada grupo, cubrindo as súas roupas con flores e follas (lirios, fiúncho etc.). Quizais a nota máis característica fose o que imitasen cos seus adornos as roupas dos peregrinos que acudían á cidade. Sobre a súa cabeza levaban unha coroa floral, e na man dereita un tamén florido bordón. O solista ou xefe da cuadrilla -é dicir, o maio-, permanecía de pé facendo constantes reverencias coa cabeza, mentres os outros andaban ao seu ao redor seguindo o compás das coplas con golpes de paus, como aínda o fan os de Pontevedra. Tiñan unha fórmula común para empezar, que era repetida por todos os maios da cidade:

Maio: Cantarán ou maio!
Coro: E máis ben cantado!

Continuando coas coplas que, a diferenza dos de Pontevedra e Ourense, non eran tan satíricas e si moito máis poéticas, aínda que tampouco faltaban algunhas de crítica social:

Eu pedinlle o maio
a un cabaleiro.
Moita bambolina
e pouco diñeiro.
Como xa queda devandito, non podían entrar na catedral pola indecencia das súas danzas e trasnadas.

A Coruña: Cubrían o seu corpo con fiúncho, adornando a cabeza cunha vistosa coroa de flores. Na súa man dereita levaban unha cruz tamén adornada con flores. Deixaron de saír a mediados do século pasado(ll).

Semellantes eran os de Portomarín (Lugo), que aínda seguían saíndo na década dos anos corenta. Viveiro (Lugo), que nas súas coplas había continuas alusións a roubos. Ribadeo (Lugo), inmortalizado polo pintor asturiano, fincado en Galicia durante moitos anos, Dionisio Ferros Alvarez, nun cadro titulado Ou maio de Ribadeo, poboación na que contraeu matrimonio en 1873. Os de Ribadavia e O Carballiño (Ourense) cubríanse con xestas e carrascas, e os segundos preguntaban ao auditorio:

Viches o maio?
vístelo ben?
Se non o viches
velo aquí ven.

Mondoñedo (Lugo), que corrían polas rúas da poboación. Castro Caldelas (Ourense), que se cubrían con musgo. Lugo, en cuxas coplas había abundantes alusións a certos manxares:

Ei ven o maio
pola rúa Falcón,
ei ven o maio
comendo pan e lacón.

Pontedeume: As súas coplas eran dialogadas, con abundantes preguntas e respostas, tendo ademais a particularidade de que interviñan nenos e nenas, todos vestidos de maio, menos o xefe da cuadrilla. Botábanse ao chan co fin de causar graza aos espectadores. As súas coplas tradicionais tiñan un certo aire de vello romance. Onte tiñan previsto celebralo un ano máis.

Monforte de Lemos (Lugo): Cubríanse con ramas de bidueiro, ameneiro e olmo. Como os de Pontedeume, tamén se tiraban ao chan, co fin de que ao facerse máis graciosos, os espectadores désenlles mellores propinas.

Viana do Bolo (Ourense): Diferénciase dos anteriores en que aquí facían de maio dous nenos, que cubrían as súas roupas con flores e ramas. En compañía doutros raparigos percorrían a poboación, recollendo froitos secos, diñeiro, etc. Nalgunhas das súas coplas aludían á chegada do mes de maio:

Levántache maio
que tanto durmiches,
xa pasou ou inverno
e non ou sentiches.

As Nogais (Lugo): De maio facía o máis pequeno do grupo formado por nenas e nenos. Vestíase de branco e nas súas roupas colgaban flores. Os seus cantos -que a diferenza doutros, acompañaban con pandeiros e ferreñas-, facían constantes alusións ás castañas, que adoitaban ser a propina que recibían en pago da súa actuación:

Santo que estás non caínzo
tira as castañas abaixo.
Tira dás máis grandeiras
que ás pequenas non me abaixo.

Ademais das poboacións citadas, sábese que este mesmo tipo de maio, saía en Queiroga e Vilalba (Lugo); Verín e Celanova (Ourense); Noia, Porto do Son, Carnota e Betanzos (A Coruña); etc.

2. Maios figurativos

Salvo raras excepcións, son propios do Sur de Galicia (provincia de Pontevedra e parte da de Ourense). Trátase, sen dúbida, dos máis rechamantes pola súa vistosidade, así como polo agresivo das súas coplas. Ademais, tamén é un factor importante a ter en conta, son os únicos que saen actualmente, dándose o caso de que naquelas poboacións onde se tenta resucitar a festa, aínda que antes fixesen maios humanos, agora prefiren os figurativos (dous casos son os de Verín -Ourense- e Santiago de Compostela).

Como xa queda devandito, a súa orixe hai que buscalo nunha árbore adornada que acabou metamorfoseándose a través dos séculos, nunha figura que aínda segue lembrando a forma primitiva, pero que ten a vantaxe de que se pode mover e, por conseguinte, percorrer toda a poboación con el, cousa que co primeiro era imposible.

Nos últimos anos deixouse notar fortemente a intervención de sociedades culturais, asociacións de veciños, empresas, partidos políticos, etc., debido a que os maios son moi apropiados para facer crítica ou publicidade dos feitos máis importantes ocorridos durante o ano. Hai que ter en conta que non é o mesmo dicir algo en "serio" que "de broma", e máis cando é a voz "inocente" dun maio. Estamos, por tanto, ante un dos moitos casos de censura popular ben acollida (dentro do que cabe) até polo censurado, por tratarse de festas nas que, tradicionalmente, vén facendo isto desde hai séculos.

A continuación un pequeno recorrido polas poboacións máis importantes:

Pontevedra: A forma tradicional -cónicos ou piramidais-, é a que segue privando aínda. O seu armazón, feito con varas e canas, recúbrese con fiúncho, espadanas, xestas..., e adórnase con cascas de ovo, laranxas bravas (que amargan e xeralmente non se comen) e, por suposto, flores de todo tipo, tanto de xardín como silvestres. O maio vai -coma se dunha imaxe tratásese- sobre unhas andas nas que é trasladado dun lugar a outro polos mesmos nenos compoñentes do grupo. Como remate, na parte superior, adoitan levar unha artística e vistosa coroa de flores, laranxas, ou cascas de ovo, que até principios de século variaba segundo o día: o un de maio era unha coroa normal, mentres que o tres substituíase por unha gran cruz. Actualmente tan só saen o primeiro día. Ademais, adoita acompañar ao maio un ramo tamén floral que porta un dos raparigos. Vídeo dos maios de onte.

As letras das súas coplas, a diferenza das que xa vimos nos maios humanos, sempre son de ton moi agresivo, crítico, burlón ou irónico. Denuncian todos aqueles feitos máis notorios ocorridos ao longo do ano, algunhas veces, a persoas que ocupan cargos importantes. Así, por exemplo, un de 1923, referíndose ao nulo labor do gobernador civil, dicía:

Señoras e señores
poñan atención
que imos falar
do Sr. Gobernador.

Nin é alto, nin é baixo,
nin é malo, nin é bó,
parece un reloxo parado
dentro da Deputación.

Debido a isto, durante a Ditadura de Franco, antes de entrar en imprenta, tiñan que pasar pola censura do Ministerio de Información e Turismo.

Aínda que tampouco faltan as coplas poéticas, dedicadas a cantar as excelencias do bo tempo e, en particular, do mes, de maio. A seguinte estrofa procede dun de 1840:

Este mes de maio
é o mes das flores
cando os paxariños
ven ós seus amores.

A finais do século pasado moitos foron substituídos por "fragatas", "arcos", "castelos", etc., feitos de cartón e pintados de rechamantes cores. Ademais, as súas coplas, que estaban en castelán, sempre se referían a feitos "patrióticos" acaecidos durante o ano: combate do Callao, guerra de Cuba, etc. Un "arco de triunfo" de 1903 estaba dedicado ao político Nicolás Salmerón:

Hoxe é o día de Maio
e vimos cantar
Á fronte do noso arco,
Emblema de liberdade.

Axítanse os peitos
En lume nobre e santo
Ao berro sacrosanto
De patria e liberdade.

O neno que fai de solista ocúltase para cantar debaixo do maio, mentres os demais compañeiros dan voltas levando o compás con golpes de paus, repetindo seguidamente a estrofa cando el termínaa.

Tamén poden acompañar o canto dando cun pau grande (fumeiro) no chan. Desta última forma era como se consideraba tradicional xa a finais do século pasado.

Antigamente o cemiterio dos maios era a ría, á que eran arroxados despiadadamente o día tres pola tarde.

Ourense: Xunto cos anteriores, tanto polo número de participantes como pola calidade artística, son os máis importantes da Galiza. Saen o día tres e xúntanse na Praza Maior. Alí pódese admirar todo tipo de figuras, pois a diferenza dos pontevedreses, alí concorren algúns que semellan máis carrozas que maios. Os tradicionais seguen sendo, en liñas xerais, moi parecidos aos de Pontevedra -cónicos ou piramidais-, aínda que máis altos e estreitos, rematando nun pequeno arco dentro do que adoita haber unha campaniña e, encima, unha cruz. Tamén son levados en andas polos nenos. Na súa maioría están feitos con xestas e musgo, e decorados, ademais de flores, con carrabouxos ou landras. O xefe da cuadrilla tamén se oculta para cantar debaixo do maio, mentres que os restantes do grupo van dando voltas acompasadamente colleitos das mans, e repetindo as estrofas do solista. Igual que os de Pontevedra, teñen música propia.

A súa importancia e antigüidade queda patente no feito de que xa figuran no Dicionario de P.Madoz, t. XII, Madrid, 1849: "Das antigas preocupacións apenas quedou resto algún, excepto de non casar o martes, o maio e no Entroido".

No seu repertorio figuran composicións de todo tipo: poéticas, burlescas, irónicas, etc. Isto custoulle prohibicións gobernamentais a algún deles, por "meterse" co bispo, gobernador, ou políticos da capital. O seu cemiterio era o río Miño, ao que eran arroxados ao terminar a festa desde o máis alto da Ponche Vella. Un de 1923 daba a benvida ao mes de maio, cantando:

Chegou xa ou maio
cantando ós amores,
namorando ás meniñas,
vestido de flores.

Son ou eran semellantes aos de Pontevedra e Ourense, os das seguintes poboacións:

Provincia de Pontevedra: Marín, Vigo, Redondela, Sanxenxo, Caldas de Reis, etc.

Provincia de Ourense: Allariz, Verín (até non hai moitos anos eran iguais aos do primeiro grupo), Barco de Valdeorras, etc.

Provincia da Coruña: Santiago de Compostela (parece que os últimos remóntanse aos anos 80). Este ano celebrase o próximo día cinco, aínda que dan en chamala Feira de primavera.

Vilagarcia: O solista non se adoita ocultar debaixo do maio. Noutros tempos foron famosas as cruces de flores, que competían en cantidade e calidade cos maios tradicionais.

Nebra: Tratábase dunha figura feita de arcos de ramas e flores e que era levada en andas, coma se fose unha imaxe. Por encima, a modo de coroa, sobresaía unha cruz.


Maios elaborados por Arela de Nebra (2000 ou 2001)

V. CONCLUSIÓN

De todas as manifestacións folclóricas -agrarias ou lúdicas- propias dos últimos días de abril e primeiros de maio, moi abundantes noutros tempos, tan só os maios atópanse nunha situación que aínda lles permitirá seguir saíndo durante varios anos, e, en particular, en Pontevedra e Ourense. Das demais xa se pode dicir que desapareceron ou o seu fin está moi próximo.

Caso aparte é o de colocar ramos de xesta o primeiro de maio, nas portas das casas, nos alpendres e nos cortellos dos animais, e na versión máis moderna, nos coches. Desta forma, os automobilistas van anunciando polas nosas estradas que chegou o verán e que o inverno morreu.

Para saber máis: Cantares de maios






Ningún comentario:

Publicar un comentario

Os comentarios son libres, só pido sentido.